Maskaxdu waxay ka samaysan tahay balaayiin niyuuroon. Niyuuroonadu “waayarada maskaxda” waa isgaadhsiisayaasha. Waxay leeyihiin sifooyin gaar ah oo u saamaxa inay ku diraan farriimaha xawaare sare. Farriimaha niyuuroonadu waxay wadaan wax kasta oo aynu qabano, ka bilaw dhaqaajinta gacantaada, ilaa jawaabaheena dareen. Farriimahan sida dhabta ah waa qarax yar oo danab koronto oo daciif ah. Iyagoo adeegsanaya qaraxyadan calaamad-bixin, niyuuroonadeena jidhkeena iyo maskaxdeena dhexdiisu waa xidhiidhaan.
Dendaraytisku waxay sameeyaan shabag cufan oo ah faracyo ama faybarro. Qaab dhismeedyadan kala farcamayaa waa faybarro gashi, oo ka helaya macluumaad niyuuroono kale. Danabka korontada ee daciifka ah ee sida macluumaadkan wuxuu dhexmaraa dendaraytiska wuxuuna aad sel bodhiga.
Sel bodhigu waa meesha ay isugu biyo-shubtaan dhammaan calaamad-bixinaha imanayaa. Sel bodhigu wuxuu shaqo ka qabtaa gashiyadan, isagoo shaqo ka qabanaya lambarrada. Haddii farriimaha wada-socdaa ay xoog ku filan leeyihiin, niyuuroonku isagaaba farriin iskii u dira.
Farriintan, oo loo diray qaab danab koronto, waxay socdaashaa ilaa aksoonka niyuuroonka, ama faybarka maxsuulka. Marka calaamad-bixintu ay gaadho dhammaadka aksoonka, waxa loo wareejiyaa niyuuroon kale.
Waxa isku xidha niyuuroonadu waa saynaabis. Waxaad ka soo qaadi kartaa isku-xidhyadan xidhiidhyo macluumaad oo yaryar. Farriimo kimikaad oo aad u yaryar ayaa dhex duula bannaanka u dhexeeya niyuuroonada. Iyagoo goynaya barxaddan yar, farriimahan waxay u kala qaadaan qaraxyo macluumaad ah niyuuroon ilaa niyuuroon.
-
- Aksoon
- soosaarka faybarka ee niyuuroon
- Dendarayt
- galinta faybariska ee niyuuroon
- Magnetoencephalography (MEG)
- farsamo sawirka maskaxda oo aan qalab u baahnayn oo loo isticmaalo in lagu go’aamiyo meelaha maskaxda firfircoon
- Niyuuroonada
- unugyadu waxay ku yaalaan maskaxda iyo jidhka oo dhan kuwaasi oo gaar u ah gudbinta farriimaha
- Qusayn geed
- habka saarista saynaabsiska saa’idka ah
- Saynaabs
- barta isku-xidhka ee niyuuroonada
- Sel bodhi
- xarunta habayta niyuuroonka
- Wakhtiga xasaasiga ah
- wakhti koboc oo maskaxdu si gaar ah diyaar ugu tahay inay barato xirfad